CLUSTERHOOFDPIJN

CLUSTERHOOFDPIJN VEROORZAAKT HELSE PIJN
chronische Clusterhoofdpijn manifesteert zich met korte maar zeer hevige pijnaanvallen aan één zijde van je hoofd. De pijn situeert zich meestal achter of in de onmiddellijke omgeving van één oog of aan één van beide slapen. Clusterhoofdpijn kan iedereen treffen maar komt veel meer voor bij mannen. Clusterhoofdpijn is erg zeldzaam en kan zich op elke leeftijd voordoen. Meestal ontstaat het echter tussen je twintigste en veertigste levensjaar. Bij zestigplussers stelt men clusterhoofdpijn zelden vast.

Minder vrouwelijke slachtoffers
De voornaamste slachtoffers zijn volwassen mannen. Een opvallende vaststelling hierbij is ongetwijfeld dat vrouwen van jaar tot jaar minder last hebben van clusterhoofdpijn. Dat zou het gevolg zijn van onze veranderde leefgewoonten waarbij steeds meer vrouwen roken en fulltime werken. Of er een erfelijke aanleg bestaat voor clusterhoofdpijn staat nog lang niet vast. Toch mag men niet voorbij gaan aan het feit dat bijvoorbeeld in landen van Noord- Europa zoals bijvoorbeeld in Deense families meer clusterhoofdpijn wordt vastgesteld dan in anderen. Slachtoffers van deze vorm van hoofdpijn reageren eensgezind: clusterhoofdpijn is de meest extreme vorm van pijn.

Klachten verschillen van patiënt tot patiënt

• Clusterhoofdpijn begint met lichte pijn aan één oog. Dit oog raakt geïrriteerd, rood kleuren, tranen en de pupil kan samentrekken
• Oogleden kunnen samentrekken
• Een verstopte of lopende neus aan de getroffen zijde
• De pijn straalt uit naar het oog, boven het oor, naar je bovenkaak en je nek
• Koorts
• Hyper actief
• Verhoogde spierspanning met extreme vermoeidheid na de aanval
• Een zwetend voorhoofd aan de getroffen zijde van het hoofd

Relatief snel weer voorbij
Clusterhoofdpijn neemt razendsnel toe, maar is relatief kort van duur. Gemiddeld tussen de 15 en 45 minuten met pieken tot drie uur en soms lopen ze uit tot hooguit 3 uur.
Patiënten met clusterhoofdpijn kunnen nauwelijks stilzitten. De aanvallen treden op ‘in massa’, in reeksen die weken of zelfs maanden duren. Terwijl sommige patiënten iedere twee of drie dagen een pijnaanval hebben, kunnen anderen dan weer tot tien aanvallen per dag verwerken. Clusteraanvallen komen dikwijls telkens op hetzelfde moment van zowel de dag als ’s nachts terug.

Chronische clusterhoofdpijn
Bij de grote meerderheid van de patiënten duren de periodes van aanvallen van gemiddeld twee tot twaalf weken. Velen van hen krijgen jaarlijks tot twee aanvalsgolven te verwerken. Een in de lente en een andere in het najaar. Tussendoor is men enkele weken, maanden of zelfs jaren volledig vrij van clusterhoofdpijn om daarna weer keihard toe te slaan. In ergste geval blijft de reeks aanvallen gedurende jaren ononderbroken bestaan. Dan spreekt men van chronische clusterhoofpijn.

De gevolgen van clusterhoofdpijn zijn niet te onderschatten:

• Ernstige concentratieproblemen
• Geheugenverlies
• Professioneel en sociaal isolement
• Onbegrip
• Arbeidsongeschikheid

Seizoensgebonden en onze biologische klok
Clusterhoofdpijn is meestal seizoensgebonden. De regelmaat waarmee de aanvallen zich voordoen verwees wetenschappers naar de rol van de hypothalamus. In dit centrum bevind zich immers onze biologische klok. Bij vele patiënten met clusterhoofdpijn zijn ook hun hormonen uit evenwicht. Dat is vooral het geval met melatonine, een hormoon dat door de hypocampus wordt gecontroleerd.

Mannelijk geslachtshormoon testosteron
De meerderheid van de patiënten met clusterhoofdpijn zijn mannen. Deze pijnlijke aandoening doet zich zelden of nooit tijdens hun puberteit voor. Wetenschappers besloten daaruit dat het ontstaan en de ontwikkeling van clusterhoofdpijn veel te maken heeft met het mannelijk geslachtshormoon testosteron.

Voedingsstoffen
Wat wél vaststaat, is dat sommige voedingsstoffen een aanval van clusterhoofdpijn uitlokken terwijl anderen daar geen enkele invloed op hebben.

Voeding dat clusteraanvallen stimuleert is vooral:

• Alcoholische dranken
• Chocolade
• Oude kaas
• Sterk gekruide gerechten

Ook de verschillende weersveranderingen spelen daarbij een belangrijke rol.

Behandeling hangt af van de graad van je hoofdpijn
De behandeling van clusterhoofdpijn pakt in eerste instantie de symptomen aan. Die behandeling bestaat meestal uit een combinatie van meerdere behandelingsmethoden. Men maakt daarbij het onderscheid tussen het bestrijden van de aanvallen en een preventieve behandeling ter bestrijding van de aanvallen

Een aanvalsbestrijding kan er als volgt uitzien

• Zuurstof: zuivere zuurstof gedurende een 15 minuten inademen volstaat meestal om een clusteraanval te onderbreken. Het nadeel hiervan is dat ruim 25% van de patiënten kort na het stoppen van het toedienen van zuivere zuurstof een nieuwe aanval van clusterhoofdpijn krijgt
• Sumatriptan: bij het gebruik van Sumatriptan verdwijnt de pijn bij zo’n 75% van de patiënten binnen één kwartier 15 minuten na een onderhuidse injectie van sumatriptan. Dit geneesmiddel wordt ook bij migraine gebruikt
• Ergotamines: deze geneesmiddelen worden al lang tegen de bestrijding van erge hoofdpijn ingezet
• Lidocaïne: het effect van deze pijnstillende en verdovende neusspray in de neus van het pijnstillend en verdovend middel lidocaïne werd nog niet wetenschappelijk bewezen
• Verapamil: dit geneesmiddel tegen hoge bloeddruk zorgt voor de nodige ontspanning van de spieren in onze bloedvaten. Het wordt zowel gebruikt bij de episodische als bij de chronische vorm van clusterhoofdpijn. Eventuele nevenwerkingen zijn diarree, constipatie, een te lage bloeddruk bij het rechtstaan, duizeligheid en gezwollen benen
• Ergotamines Methysergide: dit geneesmiddel bewijst vooral zijn dienst bij episodische clusterhoofdpijn en zeker bij diegenen bij wie verapamil weinig of geen verbetering brengt
• Pizotifeen: vermindert de hevigheid van de aanvallen en dit zowel bij clusterhoofdpijn als bij migraine. Vastgestelde nevenwerkingen zijn constipatie, een verhoogde eetlust, duizeligheid, slaperigheid en vermindering van het reactievermogen
• Methysergide: wordt gebruikt om de aanvallen van migraine, clusterhoofdpijn en van alle andere soorten hoofdpijn te voorkomen. Mag nooit langer dan zes maanden ononderbroken gebruikt worden
• Epilepsiegeneesmiddelen: er werden recent gunstige resultaten bekomen twee epilepsie-geneesmiddelen, namelijk Lamotrigine en Topiramaat. Mogelijke bijwerkingen zijn hoofdpijn (!), duizeligheid en misselijkheid
• Lithium: naast het gebruik bij manisch- depressiviteit helpt dit blijkbaar ook bij clusterhoodpijn. Dit geneesmiddel werkt opvallend traag maar doeltreffend. De eerste effecten zijn pas na een tweetal weken voelbaar
• Corticosteroïden: als geen enkel van de besproken geneesmiddel verbetering brengt is een behandeling met corticosteroïden te overwegen. Als gevolg van hun vele neveneffecten worden deze middelen nog maar weinig gebruikt
• Heelkundige behandeling: als geneesmiddelen weinig of geen verbetering brengen kan eventueel een heelkundig ingrijpen overwogen worden door een zenuwknoop in je neus te vernietigen met behulp van temperatuurprikkels. De resultaten hiervan blijven echter onder de verwachting. In heel wat gevallen keren de aanvallen van clusterhoofdpijn na relatief korte tijd gewoon terug
• Acupunctuur: Oor-acupunctuur kan voor pijnverlichting zorgen